Шайх Солиҳ ибн Фавзон ал-Фавзон ҳафизаҳуллоҳ
Салаф солиҳ манҳажига эргашишлик ҳукми

Савол: Ақида, ибодат ва Аллоҳнинг йўлига даъват қилишликда салаф солиҳ манҳажига эргашишлик ҳукми нима? Суннатми ёки вожибми?
Жавоб: (Ҳар бир) кишига ақида, амал ҳамда дин ва дунё ишларининг барчасида аҳли сунна вал жамоага эргашишлиги вожибдир. Бу мусулмоннинг гарданидаги вожиб. Аллоҳ жалла ва аъла шундай деди: «Муҳожир ва ансорларнинг биринчи пешқадамлари ва уларга чиройли амаллар билан эргашган зотлар - Аллоҳ улардан рози бўлди ва улар ҳам Ундан рози бўлдилар» (Тавба: 100). Уларга эргашишлик мусулмоннинг зиммасидаги вожибдир. У киши соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай дедилар: «Яқинда ушбу уммат етмиш уч фирқага бўлиниб кетади. Биттасидан ташқари барчаси дўзахдадир». (Саҳобалар): «Ким у эй Росулуллоҳ» - дедилар. У киши (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): «Бугунги кунда мен ва саҳобаларим бўлган йўлнинг (айни) мислидек йўлда бўлганлар» - дедилар. Бу Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қилган васиятларидир.

Автор:
Абдус-Салям ибн АбдиЛлях ас-Суляйман


Предисловие к книге:
Шейх Салих ибн Фаузан аль-Фаузан


Перевод:
Абу Сумая Казахстани

Барча мақтовлар Аллоҳга хосдир. Биз уни мақтаймиз. Ундан ёрдам ва мағфират сўраймиз. Нафсларимизнинг ёмонлиги ҳамда амалларимизнинг шумлигидан Унинг паноҳига қочамиз. Аллоҳ таоло кимни ҳидоятга бошласа, уни адаштиргувчи йўқдир. Кимни адаштириб қўйса, уни ҳидоятга бошлагувчи йўқдир. Шериги йўқ, ёлғиз Аллоҳдан ўзга ҳақ илоҳ йўқ эканига гувоҳлик бераман. Ва Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам Унинг бандаси ва элчиси эканликларига гувоҳлик бераман. Аллоҳ таоло у кишига, оилалари, саҳобалари ва уларга қиёмат кунига қадар гўзаллик билан эргашган зотларга кўпдан-кўп дуруду-салавотлар йўлласин.
Сўнг…
Роббимиз жалла ва аъла Ўзининг Азиз Китобида айтдики: «Бугун Мен сизлар учун динингизни комил қилдим, Мен сизларга неъматимни тўкис қилиб бердим ва сизлар учун Исломни дин қилиб танладим» (Моида: 3).
Дарҳақиқат Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло ушбу умматга динини мукаммал қилиб берганини хабар берди. Энди Аллоҳ таоло ушбу динни комил қилиб берганидан кейин, унга зиёдалик киритадиган бирор кимсага эҳтиёжимиз йўқдир. Ҳофиз Абул Фидо ибн Касир роҳимаҳуллоҳ (ўзларининг тафсирлари бўлмиш) «Тафсир ал-Қуръан ал-Азим»да айтадиларки: «Бу Аллоҳ таоло ушбу умматга берган неъматларининг энг каттасидир. Чунки Аллоҳ таоло уларга динларини мукаммал қилиб берди. Энди динларидан ўзга динга, пайғамбарларидан ўзга бир пайғамбарга эҳтиёжлари йўқдир. Чунки Аллоҳ таоло у кишини пайғамбарларнинг сўнггиси қилди ва у кишини инс ҳамда жин тоифасининг барчасига пайғамбар қилиб жўнатди. У киши ҳалол деб айтган нарсагина ҳалолдир ва у киши ҳаром деб айтган нарсагина ҳаромдир. У киши тузиб берган йўлгина дин бўлади. У киши хабар берган ҳар бир нарса ҳақ ва ростдир. Унда ёлғон ёки ўзаро зиддият йўқдир. Аллоҳ таоло айтдики: «Роббингизнинг сўзлари сидқу адолатда комил бўлди» (Анъом: 115)» (5/46).
Аллома ибн Саъдий роҳимаҳуллоҳ «Тайсир ал-Карим ар-Роҳман»да шундай дедилар: «Одамлар ақида ва ҳукмларга оид масалаларни билишда Китобу-Суннат илмидан бошқа илмлар бўлмиш Калом ва ундан бошқа илмларни ҳам билишлари лозимдир деб даъво қилган ҳар бир мутакаллиф – жоҳил ва ўзининг сўзи билан ўзининг даъвосини ботилга чиқарувчидир. Чунки у (бу гапи билан) дин фақатгина у айтган ва чақирган ишлар билан комил бўлади деб даъво қилди. Бу эса энг катта зулм ва Аллоҳу-Росули билмай қолиб мен билиб қолдим деган даъвони айни ўзидир» (22-саҳифа, «Мактаба ар-Рушд» нашриёти).
Мен айтаманки: Дарҳақиқат яҳудийлар мусулмонларга нисбатан Аллоҳ таоло Ўзининг динини мукаммал қилиб бергани, уни ушбу умматга тўла-тўкис қилгани ва уларга Исломни дин деб рози бўлгани ҳақида хабар берган ушбу ояти карима нозил бўлгани учун ҳасад қиладилар.
Яҳудийлардан бўлган бир киши Умар розияллоҳу анҳуни олдиларига келиб айтдики: «Эй мўминларнинг амири, сизлар китобингизда бир оятни ўқийсизлар, агар ушбу оят биз яҳудийларга нозил бўлганида эди, албатта ўша кунни байрам куни қилиб олардик!» У киши: «У қайси оят экан?», дедилар. Яҳудий айтдики: «Аллоҳ таолонинг ушбу қовли: «Бугун Мен сизлар учун динингизни комил қилдим, Мен сизларга неъматимни тўкис қилиб бердим»». Умар розияллоҳу анҳу айтдиларки: «Аллоҳга қасамки, мен ушбу оят Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга нозил бўлган кунни ҳам ва ушбу оят Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга нозил бўлган соатни ҳам жуда яхши биламан. Жума куни, арафа кунининг кечки вақтида нозил бўлганди» (Муттафақун алайҳ).
Шунга биноан, дарҳақиқат Аллоҳ таоло динини тўла-тўкис қилди. Энди мусулмонга бидъат қилмай фақат ва фақат эргашиши вожиб бўлади. Аллоҳ таоло Ўзининг китобида эргашишга буюриб айтдики: «(Эй инсонлар), сизларга Роббингиздан нозил қилинган нарсага (Китобга) эргашингиз, (Аллоҳни қўйиб ўзга) «дўстларга» эргашмангиз! Камдан-кам панд-насиҳат олурсизлар» (Аъроф: 3).
Ва бизни Унинг буйруқларига хилоф иш тутишимиздан қайтариб айтдики: «(Пайғамбарнинг) амрига хилоф иш қиладиган кимсалар ўзларига бирон фитна-кулфат етиб қолишдан ёки аламли азоб етиб қолишидан ҳазир бўлсинлар!» (Нур: 63).
Ва яна Аллоҳ жалла ва аъла бизни узилишиб-ажралишиб кетишга олиб борувчи йўллардан қайтариб, айтдики: «Албатта мана шу менинг тўғри йўлимдир. Бас, унга эргашинглар! (Бошқа) йўлларга эргашмангизки, улар сизларни Унинг йўлидан узиб қўяр. Шояд тақво қилсангизлар, деб (Аллоҳ) сизларни мана шу нарсаларга буюрди» (Анъом: 153).
Бизни Ўзининг элчиси соллаллоҳу алайҳи ва саллам олиб келган буйруқни қабул қилишимизга ва қайтарган қайтариқдан қайтишимизга буюриб, айтдики: «Пайғамбар ўзи сизларга ато этган нарсани олинглар, у зот сизларни қайтарган нарсадан қайтинглар» (Ҳашр: 7).
Унинг элчиси соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳам бизни бидъатлар ва динда янги пайдо қилинган ишлардан қайтардилар. Саҳобаларига қилган васиятларида шундай дедилар: «Сизларга Аллоҳдан тақво қилишни ҳамда қора қул (раҳбар бўлиб қолса ҳам унга) қулоқ солиб, итоат қилишни васият қиламан. Чунки кимда-ким мендан кейин ҳаёт кечирадиган бўлса, кўплаб ихтилофларни кўради. Сизларга менинг суннатим ва тўғри йўлдаги, ҳидоятланган халифаларнинг суннатини (маҳкам тутишингиз) вожиб бўлади. Буларни озиқ тишларингиз билан тишланглар. (Динда) янги пайдо бўлган ишлардан узоқ бўлинглар. Чунки (динда) пайдо қилинган ҳар бир иш бидъатдир. Ҳар бир бидъат эса залолатдир» (Аҳмад 4/126, Шайхимиз «Ас-Соҳиҳ ал-Муснад мимма лайса фий ас-соҳиҳайн» 2/20-21 да ҳасан деб айтдилар, ҳадис Ирбоз Ибн Сория розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган).
Яна Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам ушбу мустаҳкам эшикни очишга журъат қилиб, динга янги пайдо қилинган ишларни олиб келган кимсадан, бу иши ундан асло қабул қилинмай, ўзига қайтарилишини баён қилиб, айтдиларки: «Кимки бизнинг ушбу ишимизда янги нарсани пайдо қиладиган бўлса, у рад этилгандир» (Бухорий 2697, Муслим 1717, Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинди). Ва яна айтдиларки: «Кимки бизнинг амримиз бўлмаган бир ишни қилса, у рад этилгандир» (Муслим 1718-ҳадиснинг кетидан ушбу ҳадисни Оиша розияллоҳу анҳодан ривоят қилдилар).
Демак кимда-ким ушбу бидъатлар ва (динда) янги чиққан ишларни олиб келадиган бўлса, бу ишлари ўзига қайтарилади. Агарчи ушбу амалида Аллоҳга чин ихлос боғлаган бўлса ҳам. Модомики у бидъат қилиб, Аллоҳни динида янги нарса ўйлаб топар экан, бу амали ундан ҳаргиз қабул қилинмайди. Чунки у амалда бирор яхшилик йўқ бўлиб, турган битгани ёмонликдир. Шунинг учун ҳам Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам (минбарда) хутба қилиб, айтардиларки: «Аммо баъд: сўзларнинг яхшиси Аллоҳнинг Китобидир. Йўлларнинг яхшиси Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг йўлидир. Ишларнинг ёмони янги пайдо бўлганларидир. Ҳар бир бидъат залолатдир…» (Муслим 867).

Шайх Солиҳ ибн Фавзон ал-Фавзон ҳафизаҳуллоҳ
Иймонни қандай зиёда қилса бўлади?

Савол: Аллоҳ сизларга яхшилик ато этсин! Абу Ройяннинг бир тўп саволлари бўлиб, ушбу рисолани иймонни кучайтиришга кўмак берадиган сабаблар ҳақидаги биринчи саволи билан бошлайди. Агар инсон иймони заиф бўлса иймонини қандай кучайтиради?
Жавоб: Иймонни мустаҳкам қиладиган сабаблардан бу турли тоатларни қилишликдир. Чунки иймон тоат билан зиёда бўлади. Агар у иймонини зиёда қилмоқчи бўлса, шунга кўра тоатини зиёда қилсин ва маъсиятлардан четлансин. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло айтадики: «Фақат Аллоҳ (номи) зикр қилинганида қалбларига қўрқинч тушадиган, Унинг оятлари тиловат қилинганда иймонлари зиёда бўладиган ва Роббиларигагина суянадиган кишилар (ҳақиқий) мўминдирлар. Улар намозни тўкис адо этадилар ва Биз уларни баҳраманд қилган нарсалардан инфоқ-эҳсон қиладилар. Ана ўшалар ҳақиқий мўминлардир» (Анфол: 2-4). Намозни қоим қилиш, закотни адо этиш ва жамики солиҳ амаллар иймонни зиёда қилади. Шунингдек Қуръонни тиловат қилиш ёки Қуръон тиловатини тинглаш иймонни зиёда қилувчи (амал)лардандир. Яна барча солиҳ амаллар иймонни зиёда қилади. Шунга кўра у доимий равишда тоатда бўлиши, гуноҳлардан четланиши ва солиҳлар билан бирга ўтириши, солиҳлар билан ҳамсуҳбат бўлиши, дарҳақиқат мана шулар иймонни зиёда қилади. Яна у Аллоҳ азза ва жалланинг Қуръоний оятларини тафаккур ва тадаббур қилиши керак, мана шу иймонини зиёда қилади. Яна у Аллоҳнинг махлуқотлари ва Аллоҳнинг кавний оятлари борасида тафаккур қилиши керак. Шу орқали у Аллоҳнинг азамати ва Субҳанаҳунинг қудрати ҳақида маълумот олади. Мана шуларнинг барчаси иймонни зиёда қилади. Аллоҳнинг махлуқотлари борасида тафаккур қилишлик, Аллоҳнинг Қуръоний оятларини тадаббур қилишлик, буларнинг барчаси иймонни зиёда қилади.

Шайх Аҳмад ибн Яҳё ан-Нажмий раҳимаҳуллоҳ
Қиссачиларни эшитишлик жоиз эмас

Савол: Шайх Абдурроҳман ал-Урайфийни (яъни Арифий) эшитишлик жоизми?
Жавоб: Қиссачи (қуссос)ларни эшитишлик мумкин эмас. Бу уларнинг атрофида одамларни жамланишига олиб келади, бунга йўл қўймаслик керак.

Шейх ибн ‘Усаймин (да смилуется над ним Аллах) сказал:
«Если кто-нибудь спросит, - есть войсковая часть или другие заведения, в которых нет призывающих, которые обучают людей религии, и там никому не дают какую-либо должность, кроме как если не сбреют бороду, можно ли мне сбрить свою бороду и призывать там к Аллаху, или мне следует оставить их полностью? - , то мы ответим: «Оставь их полностью, поскольку Всевышний Аллах сказал: «Вести их прямым путем – не твоя обязанность, ибо Аллах ведет прямым путем, кого пожелает» (аль-Бакара.272) Также Всевышний сказал: «Призывай на путь Господа мудростью и добрым увещеванием» (Ан-Нахль,125). Отнюдь нельзя призывать к Аллаху посредством греха, а ведь если ты сбреешь свою бороду, то совершишь грех. А ведь вести их прямым путем – не твоя обязанность. Также возможно эта польза, ради которой ты хочешь сбрить бороду, не осуществится. В итоге, ты принесешь осуществленный вред ради неосуществленной пользы» (См. Шейх ибн ‘Усаймин «Шарх Къауа’иду-аль-Фикъhийа» стр.70-71).

И в заключении воздадим хвалу Аллаху, Господу миров!

Перевод: Абу Сумая Казахстани