Тақдир даражалари
58-савол: Тақдир даражалари қанча?
Тақдир даражалари тўртта:
Биринчи: Илм.
Аллоҳ таоло ҳар бир нарсани Билувчи. Бўлган, бўлаётган ва бўладиган нарсаларни ва у қандай бўлишини кенг қамровли, иҳота қилувчи илми билан билади. Унинг илми билмагандан кейин янгиланадиган-(билиб қоладиган) эмас ва билганидан кейин унутишлик етмайди, дея иймон келтирамиз.
Иккинчи: Китобат қилиш-(ёзиш): Аллоҳ Лавҳул Маҳфузда қиёмат кунигача бўладиган нарсани ёзганлигига иймон келтирамиз.
Аллоҳ таоло деди: «(Фиръавн) деди: «У ҳолда аввалги авлодларнинг ҳоли недир? (Яъни Роббинг уларни ҳам азоблаганми?)» (Мусо) айтди: «Улар ҳақидаги билим Роббим ҳузуридаги Китобда — Лавҳул-Маҳфуздадир. Роббим адашмас ва унутмас»» (Тоҳа: 51-52).
Учинчи: Хоҳиш-(ирода): Аллоҳ таоло дарҳақиқат, осмонлар ва ердаги барча нарсани ирода қилган. Ҳар бир нарса фақат Унинг хоҳиши билан бўлади. У хоҳлагани бўлади ва У хоҳламагани бўлмайди.
Аллоҳ таоло деди: «Бирон нарсани (яратишни) ирода қилган вақтида Унинг иши фақатгина «Бўл», демоқлигидир. Бас у (нарса) бўлур — вужудга келур» (Ясин: 82).
Тўртинчи: Яратишлик даражаси: Аллоҳ таоло ҳар бир амал қилувчи ва унинг амалини, ҳар бир ҳаракат қилувчи ва унинг ҳаракатини, ҳамда ҳар бир сокин турувчи ва унинг сукунатини яратгандир.
Аллоҳ таоло деди: «Ҳолбуки сизларни ҳам, қилаётган амалларингизни ҳам Аллоҳ яратган-ку?!» (Соффат: 96).
Тақдир даражалари тўртта:
Биринчи: Илм.
Аллоҳ таоло ҳар бир нарсани Билувчи. Бўлган, бўлаётган ва бўладиган нарсаларни ва у қандай бўлишини кенг қамровли, иҳота қилувчи илми билан билади. Унинг илми билмагандан кейин янгиланадиган-(билиб қоладиган) эмас ва билганидан кейин унутишлик етмайди, дея иймон келтирамиз.
Иккинчи: Китобат қилиш-(ёзиш): Аллоҳ Лавҳул Маҳфузда қиёмат кунигача бўладиган нарсани ёзганлигига иймон келтирамиз.
Аллоҳ таоло деди: «(Фиръавн) деди: «У ҳолда аввалги авлодларнинг ҳоли недир? (Яъни Роббинг уларни ҳам азоблаганми?)» (Мусо) айтди: «Улар ҳақидаги билим Роббим ҳузуридаги Китобда — Лавҳул-Маҳфуздадир. Роббим адашмас ва унутмас»» (Тоҳа: 51-52).
Учинчи: Хоҳиш-(ирода): Аллоҳ таоло дарҳақиқат, осмонлар ва ердаги барча нарсани ирода қилган. Ҳар бир нарса фақат Унинг хоҳиши билан бўлади. У хоҳлагани бўлади ва У хоҳламагани бўлмайди.
Аллоҳ таоло деди: «Бирон нарсани (яратишни) ирода қилган вақтида Унинг иши фақатгина «Бўл», демоқлигидир. Бас у (нарса) бўлур — вужудга келур» (Ясин: 82).
Тўртинчи: Яратишлик даражаси: Аллоҳ таоло ҳар бир амал қилувчи ва унинг амалини, ҳар бир ҳаракат қилувчи ва унинг ҳаракатини, ҳамда ҳар бир сокин турувчи ва унинг сукунатини яратгандир.
Аллоҳ таоло деди: «Ҳолбуки сизларни ҳам, қилаётган амалларингизни ҳам Аллоҳ яратган-ку?!» (Соффат: 96).