От гўштини истеъмол қилиш ҳукми

От гўштини истеъмол қилиш ҳукми

بسم الله الرحمن الرحيم

Аллоҳнинг Ўзигагина ҳамдлар, Унинг пайғамбари Муҳаммад ибн Абдуллоҳга, у зотнинг оиласи ва саҳобаларига салавоту саломлар бўлсин.

Сўнг …

Абу Ҳанифа ва у кишининг икки соҳиблари роҳимаҳумуллоҳ от гўшти ейишликни макруҳ деган раъйга боришди, ҳамда бунга бир оят ва бир ҳадисни далил қилиб келтиришди.

Оятга келсак, у Аллоҳ таолонинг ушбу қовлидир: «У зот яна сизлар минишингиз учун зийнат қилиб отлар, хачирлар ва эшакларни (яратди)» (Наҳл: 8). Айтишдики: У Зот уни (отни) ейишликни ёдга олмади ва ундан олдинги оятда чорва молларидан ейишликни зикр қилди.

Уламолар бунга шундай деб жавоб берадилар: «Миниш ва зийнатни зикр қилиниши, уларнинг манфаати фақат шунга чекланганлигига далолат қилмайди. Балки ушбу икки нарса хос зикр қилинди. Сабаби у иккиси отдан кўпинча мақсад қилинадиган нарсалардир. Аллоҳ таолонинг ушбу қовли каби: «Сизларга ўлакса, қон, тўнғиз гўшти ҳаром қилинди» (Моида: 3). (Тўнғиз ҳақида) гўштининг ўзи ёдга олинишининг сабаби, у кўпинча мақсад қилинадиган-(истеъмол қилинадиган) бўлгани учундир. Дарҳақиқат, мусулмонлар унинг ёғи, қони ва қолган аъзоларини ҳаром эканига ижмо қилишган. (Яна) айтишдики: Шунинг учун оғир юкларни отларга юклашдан сукут қилди. Ҳолбуки уни чорва моллари ҳақида айтиб ўтди: «Юкларингизни элтиб берур» (Наҳл: 7). Бундан отларга юк юклашлик ҳаром эканлиги келиб чиқмайди» («Мажмуъ»дан қисқартирилган ҳолда олинди).

Ҳадисга келсак, Холид ибн Валид розияллоҳу анҳудан шундай деганликлари ривоят қилинган: «Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам от, хачир, эшак ва ҳар бир озиқ тишли йиртқичнинг гўштидан қайтардилар». Абу Довуд, Насоий ва Ибн Можжалар ривоят қилишди.

«Ҳофиз Мусо ибн Ҳорун шундай дедилар: Бу заиф ҳадисдир. Бухорий: Бу ҳадисда гап бор, дедилар. Байҳақий: Бу иснод «Мудтариб»-(бир ёки кўпроқ ровийдан баробар бўлган турли важҳларга кўра ривоят қилинган ҳадис бўлиб, улар ўртасини рожиҳ қилувчи бирор аломат йўқ ва (орасини) жамлашлик мумкин эмас), «Идтироб»ли бўлиши билан бирга у ишончли (ровийларнинг) ҳадисларига хилофдир. Яъни, отнинг гўшти ҳалол эканлиги ҳақидаги (ҳадисларга). Хаттобий: Иснодида гап бор, дедилар. Абу Довуд: Ушбу ҳадис насх қилинган-(бекор қилинган), дедилар. Насоий: ҳалол қилинганлик ҳадиси саҳиҳроқдир, дедилар. Яна: Агар бу саҳиҳ бўлсада насх қилинганга ўхшаяпти. Чунки у киши (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг саҳиҳ ҳадисдаги: «От гўштига изн берилди» қовллари бунга далилдир, дедилар» («Мажмуъ» (5/7-9)).

Бошқа кўпчилик уламолар от гўшти ейишликни бу борадаги саҳиҳ ҳадисларга биноан жоиз дейишди. Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳумодан ривоят: «Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Хайбар куни хонаки эшак гўштидан қайтардилар ва от борасида рухсат бердилар» (Бухорий (3982), Муслим (1941)).

Асмо бинт Абу Бакр розияллоҳу анҳумодан ривоят: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи ва саллам замонларида от сўйиб, уни ердик» (Бухорий (5191), Муслим (1942)).

Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят: «Росулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан сафар қилдик. От гўштини еб, сутини ичардик». Дорақутний ва Байҳақийлар ривоят қилишди. Нававий: «Исноди саҳиҳ», дедилар.

Аллоҳ Пайғамбаримизга, Унинг оиласи ва саҳобаларига салавоту саломлар йўлласин.

Манба: Тавҳид форуми